رشته مهندسی بهداشت محیط: بازار کار، درآمد، آینده شغلی، دانشگاه های برتر

مهندسی بهداشت محیط به کنترل همه عواملی که برای پایدار ماندن سلامت انسان است، می پردازد. رشته بهداشت محیط یک رشته خاص است که جزء زیر گروه تجربی به حساب می آید. رشته مهندسی بهداشت محیط با توجه به اینکه جزء گروه تجربی است، اما به عنوان مهندسی می شناسند، مانند رشته مهندسی پزشکی. دراین مطلب با ما همراه باشید تا درباره ماهیت این رشته، مهارت های لازم، معرفی دروس، بازارکار، در آمد و حقوق آشنایی پیدا کنید.

ماهیت رشته مهندسی بهداشت محیط

مهندسی بهداشت محیط با حل مشکلات زیست محیطی که اثرات منفی بر سلامت عمومی دارد، سروکار دارد. این مسائل زیست محیطی می تواند عواملی مانند زباله، آب، هوا و فاضلاب باشد. متخصصان مهندسی بهداشت به تحقیقات، مطالعات و گزارش ها می پردازند تا نسبت به ایجاد پروتکل های نظارتی برای حل مشکلات بهداشتی کمک کنند. از دیگر کارهایی که متخصص مهندسی بهداشت محیط انجام می دهد این است که؛ مشکلات زیست محیطی را شناسایی کرده و از بروز موارد جدید جلوگیری می کند. یک مهندس بهداشت محیط حتی می تواند به شناسایی مشکلات مربوط به بهداشت مواد غذایی، دفع زباله ها، بهداشت آب آشامیدنی، بهداشت اماکن عمومی مانند بیمارستان ها، مدارس، بهداشت هوا، مبارزه با حشرات و ناقلین بیماری ها بپردازد و نسبت به رفع آن ها اقدام کند.

رشته بر مهندسی بهداشت محیط

 توانایی های لازم برای ورود به رشته مهندسی بهداشت محیط

اولین گام برای ورود به این رشته این است که دانشجو به مباحث شیمی، ریاضی و فیزیک علاقه زیادی داشته باشد. یک مهندس بهداشت محیط باید روحیه مسئولیت پذیری داشته باشد تا بتواند با تکیه بر مباحث دانشگاهی و تجربیات خود کیفیت بهداشت زندگی انسان ها را افزایش دهد. این رشته چون بیشتر به صورت بازرسی است، فرد ملزم به رفتن ماموریت های کاری چه به صورت ساعتی و چه به صورت چند روزه است، به همین دلیل باید روحیه انعطاف پذیری در مقابل شرایط سفر، شرایط آب و هوایی و غیره داشته باشد.

معرفی دروس رشته مهندسی بهداشت محیط

دروس‌ پایه‌ و اصلی‌

پاتوبیولوژی‌، فیزیک‌ عمومی‌، آمار حیاتی‌ مقدماتی، شیمی‌ عمومی‌، نقشه‌برداری‌، نظام‌ عرضه‌ خدمات‌ بهداشتی‌ و درمانی‌، جامعه‌شناسی‌ شهری‌ و روستایی‌، اصول‌ هیدرولیک‌، آموزش‌ بهداشت‌، اپیدمیولوژی‌ بیماری‌های‌ واگیر.

دروس‌ تخصصی‌

بهداشت‌ مسکن‌ و اماکن‌ عمومی‌، شیمی‌ و میکروبیولوژی‌ آب‌ و فاضلاب‌، کارگاه‌ لوله‌کشی‌ آب‌ و فاضلاب‌، اصول‌ تصفیه‌ و بهسازی‌ منابع‌ آب‌، حفاری‌ و بهره‌برداری‌ از چاه‌، بهداشت‌ حرفه‌ای‌، آشنایی‌ با پرتوهاو پرتوزاها، کارگاه‌ نصب‌ و راه‌اندازی‌ و تعمیر موتور تلمبه‌ها، دفع‌ فاضلاب‌ در اجتماعات‌ کوچک‌، کاربرد موتور تلمبه‌ در تأسیسات‌ آب‌ و فاضلاب‌، بهره‌ برداری‌ و نگهداری‌ تأسیسات‌ آب‌ و فاضلاب‌، اقدامات‌ بهداشتی‌ در شرایط‌ اضطراری‌، اصول‌ بهداشت‌ هوا، بهداشت‌ مواد غذایی‌، گندزداها، کاربرد سموم‌ و ناقلین‌، کارآموزی‌ در عرصه‌.

گرایش های رشته مهندسی بهداشت محیط در مقطع کارشناسی ارشد

مجموعه بهداشت محیط در مقطع ارشد شامل 4 رشته؛ بهداشت محیط – سم شناسی محیط، مهندسی بهداشت محیط – مدیریت پسماند، مهندسی بهداشت محیط، مهندسی بهداشت محیط – بهره برداری و نگه داری از تاسیسات بهداشتی شهری است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مقطع این رشته  مانند رشته های مجاز برای شرکت در آن ، بازارکار آن می توانید به لینک “ارشد مهندسی بهداشت محیط” مراجعه کنید.

دارندگان مدرک کارشناسی این رشته می توانند در رشته هایی مانند آموزش بهداشت، آمار زيستي، اپيدميولوژي، اقتصاد بهداشت، انفورماتيک پزشکي، ارزيابي فناوري سلامت، بهداشت و ايمني مواد غذايي، حشره شناسي پزشکي و مبارزه با ناقلين، رفاه اجتماعي، زيست فناوري پزشکي، سم شناسي، ارشد علوم تغذيه ، علوم بهداشتي در تغذيه، کتابداري و اطلاع رساني پزشکي، فناوري اطلاعات سلامت، مديريت خدمات بهداشتي درماني، مهندسي پزشکي (گرایش بیومکانیک) ، مهندسي بهداشت حرفه ای ، نانوتکنولوژي پزشکي، اکولوژي انساني، تاريخ علوم پزشکي، برنامه ريزي يادگيري الکترونيکي در علوم پزشکي، مديريت سلامت،ايمني و محيط زيست، سم شناسي محيط، مديريت پسماند، آموزش پزشکي در مقطع ارشد شرکت کنند.

گرایش های رشته مهندسی بهداشت محیط در مقطع دکترا

• دکترای زیست شناسی (کلیه گرایش ها)
• محیط زیست
• دکترای رشته های نانو فناوری پزشکی
• بهداشت محیط
• سیاست گذاری سلامت
• انفورماتیک پزشکی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)،
• سلامت در بلایا و فوریتها (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)
• سلامت و رفاه اجتماعی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)
• اپیدمیولوژی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)
• مددکاری اجتماعی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی به شرط داشتن کارشناسی مددکاری)
• گفتار درمانی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد به شرط داشتن کارشناسی گفتار درمانی)

وضعیت ادامه تحصیل در رشته مهندسی بهداشت محیط در مقاطع بالاتر

امکان ادامه تحصیل دانشجویان این رشته تا مقطع دکترا در کشور وجود دارد.

بازار کار و آینده شغلی مهندسی بهداشت محیط در ایران

امروزه اگر همه جوامع و کشورها به سلامتی و بهداشت اهمیت بدهند، فرصت های شغلی برای این مهندسان هم بیشتر می شود. زیرا این متخصصان به هدف کاهش آلودگی های محیط به حفظ جان انسان ها کمک می کنند. در کشور ما به دلیل عدم شناحت کافی از قابلیت ها و توانمندی های این مهندسان، این رشته فرصت های شغلی کمی دارد. اما اگر حتی شما فارغ التحصیل عالی در مقطع کارشناسی باشید، می توانید در محیط هایی که در قسمت فرصت های شغلی گفته شده است، مشغول به کار شوید.

بازار کار مهندسی بهداشت محیط

وظایف مهندس بهداشت محیط

این رشته هم مانند دیگر رشته های دارای یکسری وظایف با توجه به محیطی که در آن کار می کند است. از جمله وظایف مهندس بهداشت محیط میتوان به موارد زیر اشاره کرد.

• برنامه ریزی برای بازیافت آب حاصل ازتصفیه فاضلاب های شهری و صنعتی
• کنترل بهداشتی رختشوی خانه و استریلیزاسیون مرکزی و نظارت بر نحوه شست و شو، گندزدایی و جداسازی البسه و نحوه استریل کردن صحیح وسایل پزشکی
• نظارت و اقدام در زمینه مسایل بهداشتی و حفاظتی بخش پرتوهای یون ساز
• لزوم استفاده از روش های مناسب شیمیایی و سم پاشی برای ازبین بردن آنها
• نظارت بر روند ساخت مواد از نظر فرمول ترکیب وبهداشتی بودن محصول وحذف مواد اولیه غیرمجاز
• بررسی و نظارت بهداشتی بر کلیه مراحل جمع آوری، تفکیک، انتقال، نگهداری موقت و دفع زباله های بیمارستانی
• هماهنگی و اقدام برای تشکیل کمیته بهداشت وکنترل عفونت بیمارستان ها، شرکت فعال در آنها و پیگیری مصوبات
• تهیه برنامه های مربوط به نحوه صدور پروانه کالاهای وارده به کشور، پروانه تاسیس و بهره برداری و ساخت داروها و نظارت بر آنها
• نظارت کمی و کیفی بر آزمایشگاه های آب و فاضلاب
• کسب اطلاعات لازم در خصوص انواع مواد دارویی و غذایی غیرمجاز اعلام شده از سوی سازمان های بین المللی
• همکاری در طراحی سیستم های جمع آوری و تصفیه فاضلاب شهری وصنعتی
• بررسی و کنترل آب آشامیدنی
• بازدید و بررسی وضعیت بهداشتی از مراکز و اماکن عمومی مانند مدارس و مراکز آموزشی، رستوران ها و مراکز تهیه غذا، بیمارستان ها و …
• همکاری در شناسائی و کنترل طغیان بیماریها و همه گیر
• انجام آزمایشهای مربوط به آلودگی هوا، آب و فاضلاب، بهداشت پرتوها و سایر آزمایشات لازم در آزمایشگاههای اختصاصی بهداشت محیط
• بررسی و کنترل انواع فاضلاب، زباله ها، آلوده کننده های هوا و … همراه با برنامه ریزی برای رفع آنها

فرصت های شغلی رشته مهندسی بهداشت محیط در ایران

فارغ التحصیلان رشته مهندسی بهداشت محیط می توانند در محیط هایی مانند سازمان های آب و فاضلاب، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، شهرداری ها، بیمارستان ها، سازمان های محیط زیست، آزمایشگاه ها و بعضی از کارخانه ها مشغول به کار شوند.

درآمد و حقوق رشته مهندسی بهداشت محیط در ایران

در آمد مهندسان بهداشت محیط بسته به بخش دولتی یا خصوصی در آن کار می کنند متفاوت است. مهندسانی که در بخش های دولتی کار می کنند، مطابق قانون کشور، حقوق دریافت می کنند. میانگین حقوق ماهانه برای فارغ التحصیلان مهندسی بهداشت محیط این حرفه 6 میلیون تومان است. اما حقوق مهندسانی که در بخش های خصوصی فعالیت دارند، با توجه به تجربه و مهارت کاری، توافق بین خود و کارفرما تعیین می شود.

دانشگاه های برتر رشته مهندسی بهداشت محیط در ایران

دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی – تهران، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور – اهواز، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی بقیه اله(عج) – تهران از بهترین دانشکده های علوم پزشکی هستند.

برخی از دانشگاه های ارائه دهنده این رشته عبارت اند از:

دانشگاه علوم پزشکی البرز – کرج، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، دانشگاه علوم پزشکی قم، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، دانشگاه علوم پزشکی بم، دانشگاه علوم پزشکی بندر عباس، دانشگاه علوم پزشکی اراک، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، دانشگاه علوم پزشکی زابل، دانشگاه علوم پزشکی زنجان، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، دانشگاه علوم پزشکی ایلام، دانشگاه علوم پزشکی بابل، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، دانشگاه علوم پزشکی جیرفت، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی – بجنورد، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، دانشگاه علوم پزشکی سمنان، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد.

کارنامه قبولی رشته مهندسی بهداشت محیط 99-1400 و حداقل درصد لازم برای دانشگاه سراسری

کارنامه قبولی رشته مهندسی بهداشت محیط – دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

کارنامه قبولی رشته مهندسی بهداشت محیط – دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی 99

بازار کار برای رشته مهندسی بهداشت محیط در دنیا

بعد از اخذ مدرک مهندسی محیط زیست، آنچه در آینده به ذهن شما خطور می کند تضمین بهترین کار برای خودتان است تا بتوانید از مهارت ها و پتانسیل های خود حداکثر استفاده را ببرید. همچنین ، بسیاری از افراد به دنبال کسب مدرک هستند تا بتوانند پس از فارغ التحصیلی زندگی بهتری را برای خود رقم بزنند. اگر میخواهید آینده شغلی خوبی داشته باشید، باید به کشور های غربی بروید، زیرا به دلیل اقتصاد گسترده و منابع، نیاز به مهندسین محیط زیست بیشتری دارند تا بتوانند نیازهای محیط زیست را به طور کلی رفع کنند.

10 شهر برتر دنیا برای مشاغل مهندسی بهداشت محیط

1- سان فرانسیسکو، کالیفرنیا، ایالات متحده

سان فرانسیسکو واقع در غرب کالیفرنیا، درست در کنار سواحل اقیانوس آرام، یک شهر بزرگ است که به نوآوری، فناوری و انرژی سبز تبدیل شده است . در حقیقت، در حال حاضر سان فرانسیسکو در مقایسه با شهرهای دیگر ایالات متحده مشاغل بهداشت محیطی بیشماری دارد. این مشاغل عمدتاً خدماتی را برای بهره مندی از محیط زیست ارائه می دهند . این کشور برای افرادی مناسب است که می خواهند اعتماد داشته باشند، تمام روند های کاری به نفع محیط زیست است.

2- Curitiba، برزیل

Curitiba بزرگترین شهر در ایالت Parana برزیل است. در واقع ، یک طرح جامع در Curitiba اجرا شده است که بهبود سیستم های حمل و نقل عمومی، بهبود مدیریت پسماند کمک می کند. با وجود این طرح و وضع مقررات سختگیرانه برای از بین بردن صنایع با میزان آلودگی بالا، حدود 50,000 شغل مستقیم و 150,000 شغل غیر مستقیم ایجاد شده است.

3- کپنهاگ ، دانمارک

کپنهاگ پایتخت دانمارک است و به عنوان سبز ترین شهر جهان شناخته شده است و جوایز زیست محیطی زیادی را از آن خود کرده است. دولت شهر کپنهاگ قصد دارد تا سال 2025 با تولید خالص دی اکسید کربن در جو به صفر، اولین پایتخت خنثی از کربن شود. این شهر دارای زیر ساخت های شهری مناسب برای حمل و نقل با دوچرخه سواری است.

4- بومونت، تگزاس، ایالات متحده آمریکا

از زمان کشف نفت برای اولین بار در اوایل دهه 1900 در تگزاس ، ایالت جنوبی آمریکا اقتصاد خود را حول صنعت نفت ایجاد کرده است. با کسب سود از این رونق نفتی ، تگزاس از یک ایالت روستایی به شهرهای زیادی با جمعیت زیاد تبدیل شده است. این شهر برای جبران هر گوونه اثرات زیست محیطی به مهندسان محیط زیست نیاز دارد. اکثر کار این مهندسین در این شهر در زمینه های طراحی و اجرای استراتژی ها و سیستم ها برای کاهش تاثیرات محیط زیستی است.

5- ملبورن، ویکتوریا، استرالیا

ملبورن شهری ساحلی است که در نوک جنوبی استرالیا واقع شده است. برای مهندسان بهداشت محیط در ملبورن فرصت های شغلی خوبی در شرکت ها بزرگ و کوچک است. این مهندسین حتی می توانند به عنوان دانشمند تحقیقاتی در مناطقی برای دفن زباله به صورت استاندارد کار کنند.

6- دبی، امارات متحده عربی (امارات متحده عربی)

دبی درست در کنار خلیج فارس واقع شده است و بزرگترین شهر امارات متحده عربی است و همچنین میزبان بزرگترین پروژه های ساختمانی در جهان مانند بلندترین ساختمان جهان و فرودگاه بین المللی آل مکتوم است. از زمان کشف نفت در دهه 1960 ، تولید ناخالص داخلی دبی با سرعت ثابت رشد کرده است. در نتیجه ، مهندسان محیط زیست که در دبی کار می کنند می توانند در صنعت نفت مشغول به کار شوند و در نقش هایی مانند برنامه ریزی و اصلاح محیط زیست کار کنند.

7- شانگهای، چین

شانگهای یکی از شهرهایی است که تأثیرات بسیاری از تحولات را تجربه کرده است و همین امر آن را به شهری در کلاس جهانی تبدیل کرده است . اکنون محل زندگی بیش از 24 میلیون نفر است ، به این معنی که به امکانات و منابع مناسب نیاز دارد تا اطمینان حاصل شود که ساکنان تمام نیازهای اساسی خود مانند تهیه آب آشامیدنی تمیز و سیستم های فاضلاب را تأمین می کنند.

مهندسان محیط زیست که در شانگهای می توانند در یک شرکت بزرگ مهندسی چند ملیتی مانند WSP ، Cargill و Stantec مشغول به کار شوند. بیشتر آنها به عنوان مشاور در زمینه های مدیریت فاضلاب و همچنین بهداشت و ایمنی محیط کار خواهند کرد.

8- کلگری، آلبرتا، کانادا

کلگری شهری در استان غربی آلبرتا، کانادا است. این شهر به عنوان یکی از تمیزترین شهرهای جهان و همچنین یکی از ثروتمندترین کانادا شناخته شده است. کلگری به عنوان بزرگترین شهر در یک استان نفت خیز، میزبان بسیاری از شرکتهای نفت و گاز با پروژه هایی در ماسه های نفت است . در نتیجه، مهندسان محیط زیست که به دنبال کار در کلگری هستند می توانند انتظار داشته باشند که در زمینه اصلاح خاک کار کنند.

علاوه بر این موارد، کالگری به عنوان بخشی از برنامه رهبری آب و هوا در آلبرتا، در منابع انرژی پایدار سرمایه گذاری قابل توجهی انجام داده است. این طرح وعده های استان برای تولید 30٪ از انرژی مورد نیاز خود از طریق منابع انرژی تجدیدپذیر، مانند توربین های بادی تا سال 2030 است. همچنین پیش بینی می شود طی این سالها بیش از 7000 شغل جدید در استان تولید کند.

9- ژوهانسبورگ، گوتنگ، کانادا

این شهر دارای یک صنعت معدن غنی است، به این معنی که مهندسان محیط زیست می توانند انتظار داشته باشند در مشاوره و اصلاح محیط زیست کار کنند. 

 10- توکیو، ژاپن

شهر مشهور توکیو پرجمعیت ترین کلان شهر جهان است . جمعیت زیاد این شهر آن را به کانون در حال رشد تبادل فرهنگی و همچنین تقاضای روزافزون برای زیرساخت های مناسب مانند سیستم های مدیریت پسماند مناسب ، حمل و نقل و دسترسی به آب تمیز تبدیل کرده است ، همچنین این شهر را به عنوان مکانی عالی برای کار مهندسان محیط زیست تبدیل کرده است.

درآمد و حقوق رشته مهندسی بهداشت محیط در دنیا

از 9 ژوئن سال 2020 ، متوسط ​​دستمزد سالانه یک متخصص بهداشت محیط در ایالات متحده 72.054 دلار در سال اعلام شد. در حالی که ZipRecruiter شاهد افزایش حقوق سالانه 106.500 دلار و حتی 40.500 دلار است ، اما اکثر حقوق متخصصان بهداشت محیط در حال حاضر بین 59000 دلار (صدک 25) تا 82000 دلار (صدک 75) در سراسر ایالات متحده است. محدوده متوسط ​​دستمزد یک متخصص بهداشت محیط زیست کمی متفاوت است (حدود 23000 دلار) ، که نشان می دهد بدون توجه به موقعیت مکانی ، حتی با وجود چندین سال تجربه، فرصت های زیادی برای افزایش دستمزد یا پیشرفت وجود ندارد.

براساس پست های اخیر درآمدهای شغلی در ZipRecruiter ، بازار کار متخصص بهداشت در بوفالو ، نیویورک و اطراف آن بسیار خوب بوده است. افرادی که به عنوان یک متخصص بهداشت محیط زیست مشغول به کار هستند، به طور متوسط ​​68،290 دلار در سال یا 3،764 دلار (5٪) کمتر از میانگین حقوق سالانه ملی 72،054 دلار درآمد دارند. نیویورک برای حقوق متخصصان بهداشت محیط رتبه 1 از 50 ایالت در سراسر کشور را به خود اختصاص داده است.

دانشگاه های برتر رشته مهندسی بهداشت محیط  در دنیا

• دانشگاه استنفورد
• دانشگاه کالیفرنیا – برکل.
• دانشگاه میشیگان – آن آربر
• دانشگاه ایلینوی
• موسسه فناوری جورجیا
• دانشگاه تگزاس – آستین (کاکرل)
• ویرجینیا تک
• دانشگاه کارنگی ملون