تمام داوطلبان کنکور سراسری برای انتخاب رشته خود باید اطلاعات کاملی درباره آن رشته پیدا کنند. به همین خاطر در این مطلب از مجموعه مطالب معرفی رشته سایت فسفر قصد داریم به معرفی رشته بیوتکنولوژی (زیست فناوری) بپردازیم. این رشته با زمینه های مرتبط دیگری مانند بیوشیمی در ارتباط است. این رشته از بین داوطلبان گروه علوم تجربی و گروه ریاضی دانشجو می پذیرد.
ماهیت رشته بیوتکنولوژی
بیوتکنولوژیست ها تلاش می کنند عملکرد ارگانیسم های بیولوژیکی، از ژن های موجود در سطح مولکولی و فرآیندهای رخ داده در سطح سلولی ، همه راه های موجودات کل بدن و چگونگی عملکرد آنها را درک کنند. متخصصان زیست فناوری نیز وظیفه دارند این اطلاعات را به نحوی استفاده کنند که گامی در بهبود زندگی افراد بردارند. که این اقدامات شامل تولید محصولات زراعی بهتر، ایجاد سوخت های زیستی بهتر و یا ایجاد داروهای جدید یا برنامه درمانی برای مبارزه با بیماری است. با چنین طیف گسترده ای از اهداف این رشته، بیوتکنولوژیست ها می توانند در چندین زمینه کار کنند، اما تقریباً تمام موقعیت ها به شدت در انجام تحقیقات در تنظیمات آزمایشگاهی متمرکز می شوند.
بیوتکنولوژیست هایی که برای دانشگاه ها یا سازمان های دولتی کار می کنند، احتمالاً تحقیقات خود را منتشر می کنند و ممکن است برای انجام آزمایش های لازم، به دنبال تأمین بودجه باشند، در حالی که افرادی که برای صنایع تجاری کار می کنند ممکن است روی محصولاتی که توسط کارفرمایان فروخته می شود، کار کنند.
رشته زیست فناوری
توانایی های موردنیاز برای ورود به رشته بیوتکنولوژی
بیوتکنولوژی یک زمینه تحقیق محور است. برای اینکه در یک شرکت بیوتکنولوژی یا بیو دارویی قرار مشغول به کار شوید، باید مهارت های فن در بیوتکنولوژی را همراه با مهارت های نرم و قابل انتقال داشته باشید. مهارت های کلیدی برای بیوتکنولوژیست ها عبارت اند از:
- حل مسئله پیچیده
- کار گروهی و مهارت های ارتباطی
- یک ذهن تحقیق
- توجه به جزئیات
- تفکر خلاقانه
- مهارت های تحلیلی
معرفی دروس رشته بیوتکنولوژی
دروس مشترک در بین گرایش‌های مختلف رشته زیست فناوری
روانشناسی عمومی، فلسفه عمومی، فلسفه هنر و زیبایی‌شناسی، فلسفه و روش شناسی علوم، تاریخ علم، روش تحقیق، مبانی منطق، منطق ریاضی، اصول و مبانی مدیریت صنعتی، آشنایی با قرآن کریم، مبانی علم حقوق و روابط بین‌الملل، اصول علم اقتصاد، ریاضی عمومی، آمار و احتمالات، محاسبات علمی عددی، شیمی عمومی، شیمی‌آلی، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک، مکانیک، الکتریسته و مغناطیس، موج و حرارت، فیزیک جدید، زیست‌شناسی عمومی، زیست‌شناسی سلولی، زیست‌شناسی مولکولی، ژنتیک عمومی، ژنتیک میکروارگانیسم‌ها، اصول مهندسی ژنتیک، میکروبیولوژی عمومی، میکروبیولوژی کاربردی، بیوشیمی ساختمانی، متابولیسم، روشهای بیوشیمی و دستگاه‌ها، ایمنی‌شناسی، زیست‌شناسی پرتوی، اصول مهندسی بیوشیمی، موازنه جرم و انرژی، مکانیک سیالات، انتقال حرارت، انتقال جرم، مبانی بیوتکنولوژی پزشکی، مبانی بیوتکنولوژی مولکولی، مبانی بیوتکنولوژی کشاورزی، مبانی بیوتکنولوژی محیطی، مقررات زیست ایمنی.
معرفی گرایش های رشته زیست فناوری در مقطع کارشناسی
این رشته در مقطع کارشناسی دارای گرایش خاصی نمی باشد و دانشجویان در مقاطع بالاتر می توانند انتخاب رشته داشته باشند. دانشجویان در این مقطع ملزم به پاس کردن 132 واحد درسی مشترک علوم پایه، معرفتی-نظری، پزشکی، مبانی بیوتکنولوژی و مهندسی هستند. دانشجویان در این مقطع علاوه بر پاس کردن این دروس باید زبان انگلیسی را در حد تافل با نمره 560 یاد بگیرند و با یکی از زبان های برنامه نویسی کامپیوتر آشنا شوند و معدل بالای 15 داشته باشند تا بتوانند وارد مقطع کارشناسی ارشد شوند.
معرفی گرایش های رشته بیوتکنولوژی در مقطع کارشناسی ارشد
این رشته در مقطع کارشناسی ارشد دارای 6 گرایش با عنوان های میکروبی، محیطی و دریایی، مولکولی، پزشکی، فراورش زیستی، کشاورزی(گیاهی) است. هر کدام از این گرایش ها دارای دروس تخصصی جداگانه ای هستند. در این مقطع دانشجویان باید 48 واحد را در یکی از گرایش های زیر بگذرانند و ملزم به پاس کردن 6 واحد پژوهشی و 2 واحد سمینار هستند. حداقل میانگین نمرات دانشجویان در این مقطع باید 16 باشد، تا با شرکت در امتحان جامع وارد مقطع دکترا (PH.D) شوند.
گرایش زیست فناوری میکروبی
دانشجوبان این گرایش در دوران تحصیل خود با مباحثی در زمینه های تولید آنزیم ها، پلی ساکاری ها، غذایی و دارویی، پروتئین ها، قارچ ها و مخمرها آشنا می شوند.
دروس تخصصی گرایش زیست فناوری میکروبی
- میکروبیولوژی محیطی
- فیزیولوژی میکروارگانیسم
- بیوتکنولوژی آرکی باکترها
- بیوتکنولوژی غذایی
- پدیده های تخمیری
- پروتئین ها و پلی ساکاریدهای میکروبی
- آنتی بیوتیکها
- بیوتکنولوژی قارچ ها
گرایش زیست فناوری محیطی و دریایی
دانشجویان این گرایش در دوران تحصیل خود با مباحثی مانند، رفع آلودگی دریاها، استخراج معادن از طریق بیولوژیک، بازسازی بیولوژیکی محیط، تصفیه فاضلاب ها و آلاینده های خطرناک و جامد آشنا می شوند.
دروس تخصصی گرایش زیست فناوری محیطی و دریایی
- پاک سازی بیولوژیکی آلاینده های خطرناک
- تصفیه بیولوژیکی فاضلاب ها
- آلودگی دریا و بیوتکنولوژی دریایی
- میکروبیولوژی محیطی
- پاکسازی زیستی
- مدلسازی و شبیه سازی فرآیندها
- فروشوئی میکروبی
- معادلات دیفرانسیل
- شیمی فیزیک
گرایش زیست فناوری مولکولی
این گرایش شامل مهندسی پروتئین، غشا و سنسور های بیولوژیک، مهندسی ژنتیک، انجام تحقیقات بنیادی و تولید آنتی بادی های منوکلونال است.
دروس تخصصی گرایش زیست فناوری مولکولی
- مهندسی ژنتیک پیشرفته
- ساختمان و عمل اسیدهای نوکلئیک
- آنزیمولوژی
- ساختمان و عمل پروتئین ها
- بیولوژی سلولی- مولکولی تکوینی
- زیست شناسی مولکول پیشرفته
- شیمی فیزیک
گرایش زیست فناوری مولکولی
گرایش زیست فناوری پزشکی
دانشجویان این گرایش بیشتر در زمینه های تشخیص بیماری های عفونی، تعیین نقشه ژنی و درمان های مولکولی، تشخیص بیماری های ارثی و سرطانی، کاربرد این رشته در پزشکی قانونی، تولید مواد تشخیصی، تولید واکسن ها، تولید فرآورده های نوترکیب به فعالیت می پردازند.
دروس تخصصی گرایش زیست فناوری پزشکی
- ایمنی شناسی سلولی – مولکولی
- ایمونوژنتیک
- متابولیت های میکروبی
- ژنتیک پزشکی
- مهندسی ژنتیک پیشرفته
- فرآورده های نوترکیب
- فاراماکوژنتیک
- آنزیمولوژی
گرایش فراورش زیستی
دانشجویان این گرایش با مباحثی مانند طراحی آنزیم ها و داروها، راکتورهای بیوشیمایی، تکنولوژی فراورش مواد غذایی آشنا می شوند و در همین زمینه فعالیت می کنند.
دروس تخصصی گرایش فراورش زیستی
- معادلات دیفرانسیل
- شیمی فیزیک
- مهندسی واکنش‌های شیمیایی
- پدیده‌های انتقالی در سیستم‌های بیوشیمی
- فرآیندهای جداسازی
- مبانی بیوتکنولوژی تخمیر
- کنترل فرآیند
- طرح و اقتصاد مهندسی
- طراحی راکتورهای بیوشیمیایی(بیوراکتورها)
گرایش بیوتکنولوژی کشاورزی (گیاهی)
فارغ التحصیلان این گرایش در زمینه های تولید بذر و نهال مقاوم در شرایط نامناسب محیط، کشت سلول و بافت گیاهی، مهندسی ژنتیک گیاهی، تعیین نقشه ژنی گیاهی، تولید کودهای زیستی با منشاء گیاهی، بیماری های متداول و حشرات وآفات عمده، تولید آنزیم ها با منشاء گیاهی ، تولید هورمون ها با منشاء گیاهی به فعالیت می پردازند.
دروس تخصصی گرایش کشاورزی
- سیتوژنتیک (کلاسیک و نوین)
- اصول اصلاح نباتات
- اصلاح نباتات پیشرفته
- کشت بافت گیاهی و کاربردهای آن
- تعیین نقشه ژنی گیاهی (کلاسیک ونوین)
- ژنتیک مولکولی گیاهی
- روشهای نوین انتقال ژن به گیاهان
- آفات و بیماری‌های گیاهی
- مهندسی ژنتیک پیشرفته
گرایش بیوتکنولوژی کشاورزی (گیاهی)
وضعیت ادامه تحصیل در رشته بیوتکنولوژی در مقاطع بالاتر
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکترا در ایران وجود دارد. همچنین در ایران تنها دانشگاه تهران است که دکتری پیوسته بیوتکنولوژی را ارائه می دهند.
بازار کار و آینده شغلی رشته بیوتکنولوژی در ایران
رشته بیوتکنولوژی یک رشته تحصیلی تقریبا جدید است که فارغ التحصیلان آن در کنار همه توانایی هایی که دارند، جایگاه شغلی واقعی در کشور ایران ندارند. در حال حاظر بیشتر فرصت های شغلی برای دانشجویان این رشته به صورت تحقیقاتی است. به طور مثال دانشجویان مقطع دکترا رشته میکروبیولوژی که در مطالعه آنها در زمینه بیوتکنولوژی میکروبی است در حال حاظر به بررسی و تحقیق آب های شور کشور که امکان رشد موجودات در آن دشوار و پیچیده است می پردازند تا محیط مناسبی برای رشد موجودات دریایی با استفاده از تکنیک های رشته بیوتکنولوژی فراهم کنند.
وظایف شغلی فارغ التحصیلان رشته زیست فناوری
بیوتکنولوژیست ها به دنبال درک و دستکاری بلوک های اساسی ساخت و سازهای موجودات زنده هستند و از تکنیک های زیست شناسی مولکولی برای این کار استفاده می کنند. آنها ویژگی های ژنتیکی، شیمیایی و جسمی سلول ها، بافت ها و ارگانیسم ها را مورد مطالعه قرار داده و کاربردهای عملی برای این دانش را شناسایی می کنند.
از جمله موارد دیگر ، یک بیوتکنولوژیست در زمینه مواد غذایی و کشاورزی ممکن است آنزیم ها و مواد نگهدارنده ای را برای استفاده در مواد غذایی و نوشیدنی تولید کند، یا ممکن است برای افزایش بازده محصولات ژنتیکی را اصلاح کند. یک بیوتکنولوژیست زیست محیطی ممکن است گیاهان را به سوخت های زیستی تبدیل کند یا بیوپلاستیک های گیاهی را ایجاد کند و یک بیوتکنولوژیست پزشکی تحقیقات و تولید داروهای جدید دارویی و درمان های پزشکی را انجام می دهد.
وظایف شغلی برای مشاغل زیست فناوری نیز با توجه به شغل متفاوت است. اگرچه به معنای کلی ، این متخصصان وظایفی مانند:
- انجام تحقیق و ارسال آن به صنعت
- ارزیابی اثرات مواد شیمیایی در زندگی روزمره
- نظارت بر پروژه های پیچیده
- نگهداری تجهیزات آزمایشگاهی
- تهیه گزارش های مربوط به توسعه پروژه
- طراحی و اجرای مطالعات پژوهشی
- روشهای تحقیق جدید
- کار با تکنسین های آزمایشگاه در زمینه تحقیق
- تنظیم تجهیزات آزمایشگاهی برای انجام و نظارت بر آزمایشات
- جمع آوری، مطالعه و آزمایش نمونه هایی از قبیل مواد غذایی، سلول، بافت، نمونه خون، کشت باکتری و موجودات زنده
- تجزیه و تحلیل نتایج
- شناسایی چگونگی استفاده از این تحقیق برای بهبود زندگی انسان
بازار کار رشته زیست فناوری
فرصت های شغلی برای رشته زیست فناوری
بیوتکنولوژیست کسانی هستند که آزمایش هایی را در آزمایشگاه های خصوصی و دولتی انجام می دهند، تا موجودات زنده را برای تولید محصولات جدید اصلاح و یا دستکاری کنند. بیوتکنولوژیست ها در چندین صنایع مختلف از جمله کشاورزی ، تولید مواد غذایی، مراقبت های بهداشتی و دارویی فعالیت می کنند.
دامنه زیست فناوری به عنوان یک گزینه شغلی بسیار گسترده است زیرا ما در اوقات هیجان انگیز زندگی می کنیم که هر روز اکتشافات شگفت انگیز، برنامه های جدید و محصولات نوآورانه در بازار وجود دارد. سازمان های مختلفی وجود دارند که به عنوان منابع بسیار خوبی برای افرادی که تازه وارد حوزه بیوتکنولوژی می شوند ، خدمت می کنند. بیوتکنولوژیست ها در خط مقدم جستجو مستمر برای یافتن منابع جدید غذایی پایدار هستند. آنها می توانند در محیط های کاری مختلفی مانند بخش صنعت، بخش محیط زیست، بخش پزشکی، تولید مواد غذایی، مراقبت های بهداشتی و دارویی فعالیت کنند.
بیوتکنولوژیست ها می توانند برای سازمان ها و صنایع مختلفی تحت این سمت ها کار کنند: دانشمندان پزشکی ، تکنسین های بیولوژیکی متخصصین آزمایشگاه پزشکی و بالینی و تکنسین های بیوشیمیست ها و بیوفیزیکدان های مهندسین زیست پزشکی و دانشمندان فرآیند توسعه متخصصان تولید بیولوژیک.
درآمد و حقوق رشته بیوتکنولوژی در ایران
همان طور که در بالا گفته شد این افراد اغلب در آزمایشگاه ها و تحقیقات پژوهشی کار می کنند. میزان درآمد فارغ التحصیلان بیوتکنولوژی به نوع تحقیق و کاری و زمانی که روی آن کار می گذارند بستگی دارد. به طور میانگین میزان حقوق دریافتی یوتکنولوژیست 5 میلیون تومان است.
بهترین دانشگاه های رشته بیوتکنولوژی در ایران
در حال حاظر تنها رشته دکترا پیوسته بیوتکنولوژی در دانشگاه تهران برگزار می شود.
کارنامه قبولی رشته بیوتکنولوژی 99 – 1400 و حداقل درصد لازم برای دانشگاه سراسری
کارنامه قبولی رشته دکترا پیوسته بیوتکنولوژی – دانشگاه تهران
بازار کار و آینده شغلی رشته بیوتکنولوژی در دنیا
رشته بیوتکنولوژی یک رشته بسیار خوب با موقعیت های شغلی مناسب است. فارغ التحصیلان این رشته به علت مطالعه بسیاری از مباحث می توانند در طیف گسترده این از مشاغل مشغول به کار شوند. کشورهایی مانند ایالات متحده، آلمان، فرانسه، سنگاپور، سوئیس، ژاپن، ایتالیا، انگلستان، اسپانیا، کانادا از بهترین کشورها برای مشاغل این حوزه است. در آینده فرصت های شغلی خوبی برای این رشته به وجود می آید.
درآمد و حقوق رشته بیوتکنولوژی در دنیا
شما با مراجعه به سایت payscale میتوانید حقوق مشاغل این حوزه را در هر کشوری که مدنظر شما باشد، مشاهده کنید.
| مشاغل با بالاترین حقوق در حوزه بیوتکنولوژی | متوسط حقوق سالانه |
| مهندس زیست پزشکی | 91،410 دلار |
| متخصص بیوشیمی و بیوفیزیک | 94490 دلار |
| دانشمند تحقیقات بیوتکنولوژی | 87418 دلار |
| متخصصان تولید بیومارک | 83،017 دلار |
| دانشمند پزشکی | 88790 دلار |
| میکروب شناس | 75650 دلار |
| دانشمندان توسعه فرآیند | 94739 دلار |
| مدیر مدیریت محصول | 143402 دلار |
دانشگاه های برتر رشته بیوتکنولوژی در دنیا
- دانشگاه هاروارد
- موسسه فناوری ماساچوست ( راهنمای کامل اپلای در مؤسسه فناوری ماساچوست )
- دانشگاه کمبریج
- دانشگاه آکسفورد
- دانشگاه استنفورد
- دانشگاه کالیفرنیا، برکلی
- موسسسه فناوری فدرال سوئیس
ببخشید یک سوال داشتم . ساخت داروهای جدید تخصص کدام یک از این گرایش های بیوتکنولوژی است? فراورش زیستی یا پزشکی.
اطلاعات کافی درباره این زمینه متاسفانه نداریم
سلام
دکترای بیوتک دارویی
اگه اطلاعی دارید لطفا منم راهنمایی کنید.اطلاعات کافی و کامل درمورد زیست فناوری رو چجوری و از کجا میتونم بگیرم؟
سلام.دستکاری ژنتیکی جانداران و به وجود آوردن خصوصیات های خاص توی اونا و تولید واکسن جزئ کدوم یکی از این گرایش ها میشه؟
سلام
متسفانه اطلاعاتی در این باره نداریم.
پزشکی و مولکولی
خدایا هرچی اینا رو میخونم بیشتر دلم میخواد بیام دانشگاااه کی بشه این کنکورو بدم دارم میام بیوتککک
یه چیزی درباره بازارکار بیوتک گفته بودین که من با اجازتون اصلاح میکنم. ایران واقعاااا بازارکار نداره و من به چشم دیدم افرادی که خیلی تلاش میکنن به جایی نمیرسن تو ایران در این زمینه. اگه هدفت پوله دور بیوتکو خط بکش ولی اگه عشق پژوهشی و حاضری هرچیزی و در راهش بپذیری بفرما که جای خوبی اومدی
بعنوان دکتری بیوتکنولوژی، باید بگویم که بازار کار در ایران دارد اما بسیار محدود و ضمنا بدنبال کار آزاد در این حوزه نباشید….